Otyłość to choroba przewlekła zależna od bardzo wielu czynników.
Uważana jest za pandemię ze względu na liczbę osób otyłych oraz tempo jej rozprzestrzeniania.
Szacuje się, że w 2035 roku będzie na świecie około 4 mld osób z otyłością
Według dostępnych danych w Polsce jest około 21% osób otyłych. Prognozy są jeszcze bardziej niepokojące – w 2035 roku będzie w naszym kraju 35% mężczyzn z otyłością oraz 25% kobiet z otyłością. Można powiedzieć, że jest to schorzenie, w którym przyjmujemy zbyt dużo kalorii, ale nie jesteśmy w stanie ich zużyć ze względu na małą aktywność fizyczną. Do czynników, które wpływają na rozwój otyłości, oprócz wyżej wymienionych, należą: nieregularne, w tym wieczorne i nocne spożywanie posiłków, zbyt mała ilości snu, stres, czynniki genetyczne, zaburzenia psychiczne oraz schorzenia endokrynologiczne.
Otyłość rozpoznajemy na podstawie wskaźnika BMI
Dla określenia typu otyłości, w zależności od miejsca nagromadzenia tkanki tłuszczowej, używa się wskaźnika talia – biodro (WHR – waist hip ratio). Należy obliczyć stosunek obwodu talii do obwodu bioder w cm. Na podstawie wartości tego współczynnika wyróżnia się:
- otyłość brzuszną typu jabłko – WHR > 0,85 dla kobiet oraz WHR > 0,9 dla mężczyzn,
- otyłość pośladkowo – udową typu gruszka (gynoidalną) – WHR > 0,85 dla kobiet oraz WHR > 0,9 dla mężczyzn.
Aby rozpoznać otyłość brzuszną wg kryteriów IDF (International Diabetes Federation), należy zmierzyć obwód talii (> 80 cm u kobiet oraz > 94 cm u mężczyzn).
Wykazano, że otyłość brzuszna zwiększa ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego, cukrzycy typu 2 oraz miażdżycy
Natomiast otyłość udowo – pośladkowa zwiększa ryzyko rozwoju nowotworów przewodu pokarmowego i hormonozależnych (przewodu pokarmowego, piersi oraz jajnika).
Obecnie liczne dane naukowe wskazują, że otyłość jest związana z wieloma powikłaniami, które zależą od stopnia nadmiaru tkanki tłuszczowej, jej rozmieszczenia w organizmie oraz czasu trwania choroby
Wśród powikłań otyłości należy wymienić: cukrzycę typu 2, dyslipidemię, nadciśnienie tętnicze, niealkoholowe stłuszczenie wątroby, choroby układu sercowo – naczyniowego (choroba niedokrwienna serca, zawał serca, udar mózgu, niewydolność serca), choroby układu narządu ruchu (zapalenie kości i stawów), zapalenie trzustki oraz powikłania oddechowe (zespół obturacyjnego bezdechu, hiperwentylacja), zaburzenia hormonalne prowadzące u kobiet do zaburzeń miesiączkowania, zespołu policystycznych jajników, niepłodność zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Otyłość zwiększa także częstość występowania żylnej choroby zakrzepowo – zatorowej, wysiłkowego nietrzymania moczu, kamicy pęcherzyka żółciowego, przewlekłej choroby nerek, glomerulopatii związanej z otyłością.
W przypadku braku spadku masy ciała poprzez zmianę stylu życia (regularna aktywność fizyczna oraz zmiana nawyków żywieniowych) należy rozważyć farmakoterapię
Obecnie mamy w Polsce 4 zarejestrowane leki do leczenia otyłości. Są to: orlistat, preparat złożony z naltreksonu oraz bupropionu, a także 2 analogi ludzkiego peptydu glukagonopodobnego (GLP-1): liraglutyd oraz semaglutyd.
